معاینات قبل از عمل لیزیک

بر خلاف تصور عموم، اعمال جراحی لیزیک، لازک، و پی ار کی در زمره ساده ترین عملهای جراحی چشم قرار می گیرند و بیش از خود عمل جراحی،  دقت در انجام معاینات قبل از عمل  نقش اصلی را در حصول موفقیت بازی می کند.  بارها افرادی فقط با یک عکس توپوگرافی چشم و یک شماره عینک که توسط دستگاهای به اصطلاح کامپیوتر اندازه گیری شده، مراجعه می کنند، و تقاضا دارند که در همان روز تحت عمل لیزیک و یا لازک قرار بگیرد و اینچنین برای آنها القاء شده که همه مراحل از معاینه و عمل جراحی گرفته تا معاینات بعد از عمل،  همه و همه قابل انجام در یک روز  هستند. اما واقعیت این نیست و یا بهتر است که نباشد. اهمیت معاینه قبل از عمل و یا مراقبت های روزهای بعد از عمل بسیار مهمتر از انجام خود عمل لیزیک و یا لازک می باشد. بارها دیده شده که عمل جراحی بخوبی انجام گرفته، اما بعلت عدم توجه به بعضی از نکات در قبل از عمل، بیمار گرفتار عارضه گشته است. در تاکید این سخن همین بس که بدانیم  که در بسیاری از موارد، عوارض عمل لیزیک و یا لازک، قبل از انجام عمل شروع می شود.

بطور کلی، معاینه کامل چشم برای اعمال جراحی لیزیک، لازک، و پی آر کی، شامل سه مرحله است:

• گرفتن شرح حال از وضعیت سلامت چشم، وضعیت سلامت دیگر اعضای بدن، سابقه فامیلی، و داروهای مصرفی

• انجام معاینات همه جانبه چشم

• مشاوره کامل در مورد کم و کیف نوع عمل، نحوه انجام عمل، نتایج ممکن، و عوارض و مشکلات احتمالی

 شرح حال

در این قسمت باید اطلاعات جامعی از سن، جنس، میزان تحصیلات، شغل، وضعیت سلامت چشم از گذشته تا حال، وجود یا عدم وجود سوابقی مانند ضربه یا عفونت در چشم، استفاده یا عدم استفاده از داروهای چشمی، استفاده یا عدم استفاده از لنز تماسی، و زمان آخرین تغییر در شماره عینک جمع آوری گردد. همچنین سوالاتی از وضعیت سلامت عمومی بدن، وجود یا عدم وجود بیماریهای مهم و مزمن مانند بیماری قند و بیماریهای روماتیسمی، استفاده از دارو، و حساسیت دارویی باید پاسخ داده شود. در بانوان، پرسش از حاملگی یا شیر دهی نیز باید به موارد فوق اضافه گردد. جستجو در سوابق فامیلی در مورد بعضی از بیماریهای مهم چشمی مانند قوز قرنیه، آب سیاه، پارگی شبکیه، و شب کوری نیز بسیار کمک کننده خواهد بود.

هدف اصلی در گردآوری اطلاعات فوق در این است که افرادی را که در معرض ریسک بالاتری برای انجام اینگونه اعمال جراحی هستند را قبل از انجام عمل شناسایی کنیم. بعنوان مثال وجود سابقه بیماری تب خال چشمی،  از احتمال فعال شدن مجدد بیماری تبخال  پس از عمل جراحی هشدار می دهد. یا وجود بیماری قوز قرنیه در بستگان درجه اول، احتمال بروز عارضه آستیگمات نامنظم را بیشتر می کند. یا مصرف بعضی از داروها مثل آکوتان (Accutane) که برای درمان جوش صورت (آکنه) استفاده می شود، بعلت اینکه سبب خشکی چشم می گردد، شانس عوارض پس از عمل لیزیک یا لازک را زیاد می کند.  

 

معاینه چشم

کسانی که تمایل به انجام عملهای جراحی لیزیک، لازک، و پی ار کی دارند، باید با حوصله کامل، تمامی مراحل معاینه چشم را طی کنند. اندازه گیری حد بینایی بدون عینک و با عینک، تعیین مجدد و دقیق شماره عینک بدون استفاده از قطره،  اولین قدم می باشد. یادمان باشد که اندازه گیری شماره عینک با دستگاههای اصطلاحا کامپیوتری بتنهایی کافی نمی باشد و نتایج حاصل از این دستگاها حتما باید روی چشم و با استفاده از روش دستی مجددا آزموده شود. چرا که محدوده خطای اندازه گیری در دستگاهای اصطلاحا کامپیوتری،  بسیار زیاد می باشد و تکیه صرف بر نتایج اندازه گیری با این دستگاها می تواند به عوارض جدی منتهی گردد.

همچنین اندازه گیری انحنای قرنیه، معاینه حرکات چشم و بررسی از نظر وجود یا عدم وجود انحراف در چشم، اندازه گیری میزان تنگ و گشادی مردمک ها در دو وضعیت تاریکی و روشنایی، معاینه میکروسکوپی چشم و بررسی ساختمانهای مختلف چشم از جمله پلکها، ملتحمه، قرنیه، عنبیه،  عدسی و وضعیت لایه اشکی باید بدقت انجام گیرد. با چکاندن قطره بی حسی در چشم، فشار داخل چشم باید اندازه گیری شود. در ضمن رطوبت و میزان ترشح اشک  با استفاده از کاغذ مخصوص اندازه گیری می گردد. در ادامه با چکاندن قطره های باز کننده مردمک (که موقتا دید را مختل می کند)، مجددا  شماره عینک چک نهایی شود. همچنین باز شدن مردمک  امکان معاینه کامل شبکیه را فراهم می کند تا از وجود یا عدم وجود ضایعات شبکیه مطمئن شویم. بخشی از معاینه شبکیه با استفاده از لنز مخصوص و میکروسکوپ، و بخشی دیگر در حالت خوابیده و با استفاده از دستگاهی که روی سر پزشک قرار می گیرد، انجام می شود. 

همچنین، گرفتن نقشه توپوگرافی قرنیه و اندازه گیری ضخامت قرنیه جزء لاینفک معاینه می باشد. نقشه توپوگرافی قرنیه که بااستفاده از دستگاهای توپوگرافی و اورب اسکن  تهیه می شود اطلاعات دقیقی را در مورد وضعیت قرنیه به ما ارائه می دهد.

حذف هر قسمت از معاینات فوق، ما را از بخشی از اطلاعات در مورد چشم محروم می کند که عدم توجه به آن، احتمال بروز مشکلات بعد از عمل را بیشتر خواهد کرد. بعنوان مثال عدم اندازه گیری و توجه به وضعیت لایه اشکی، می تواند گرفتاری خشکی چشم پس از عمل لیزیک را به ارمغان بیاورد. یا عدم توجه به اندازه مردمکها، می تواند سبب مشکلات دید شب گردد.

 

مشاوره

گرفتن شرح حال و انجام معاینات فوق الذکر،  مجموعه اطلاعات کاملی را در اختیار پزشک قرار می دهد تا وی در انتها بتواند بصورت اختصاصی جنبه های مختلف آن را با بیمار سبک سنگین کند و بر اساس آن قضاوت و تصمیم گیری نماید. این بخش از حساسیت ویژه ای برخوردار است و باید مطمئن شد که هیچکدام از پرسش های بیمار بدون پاسخ نمانده است، و همچنین همه نگرانیهای وی در نظر گرفته شده است. بیان  واقعیات بدور از اغراق در مورد نتایج و عوارض احتمالی اینگونه اعمال جراحی، انتظارات و توقعات بیمار را محک می زند تا افرادی که انتظاراتی منطبق با واقعیات دارند، مورد عمل جراحی قرار بگیرند. در این مرحله بر اساس اطلاعات بدست آمده، باید نوع و نحوه عمل جراحی، مزایا و مشکلات آن برای بیمار تشریح گردد تا وی قادر باشد راه  کم خطر را در پیش گیرد. 

گاها در این مرحله بیمار برای فکر کردن و تصمیم گیری نیاز به فرصت بیشتری  دارد که باید این فرصت به وی داده شود و حتی این جلسه مشاوره  می تواند باز هم تکرار گردد تا فرد قادر باشد با فراغ بال تصمیم نهایی را بگیرد.